یکی از پرکاربردترین موارد استفاده از کمپرسورهای رفت و برگشتی، جایگاه های سوخت گاز طبیعی ( CNG ) می باشد. با هدف افزایش طول عمر این تجهیزات حساس، پایداری در تولید گاز طبیعی فشرده و کاهش هزینه های تعمیرات و نگهداری، روانکاری کمپرسور ها می بایست با دقت کافی صورت گیرد. پیستون ها، شیرها، بوش و رینگ ها ، پکینگ ها، شافت اصلی و چندین قسمت ریز و درشت دیگر نیاز مداوم به روانکاری دارند .( شکل شماره 1)
مهم ترین شرایط انتخاب روغن مناسب کمپرسور گاز طبیعی CNG :
- سازنده و مدل کمپرسور
- آنالیز دقیق گاز طبیعی ورودی
- دمای سیستم خنک کن
- اختلاف دمای سیستم خنک کن و گاز ورودی
- کیفیت فیلتراسیون گاز ورودی
- فشار خروجی مورد نیاز
- حداکثر دمای مجاز خروجی کمپرسور
- نوع سیستم روانکاری کمپرسور
برخی مشکلات عملکرد نامطلوب روغن در کمپرسور های گاز طبیعی :
-
گرفتگی در شیرها و مسیرهای حمل روغن:
رسوب گذاری و تجمع کربن( کُک گذاری) از دیگر حساسیت های انتخاب روغن های کمپرسور است. مقاومت در برابر اکسیداسیون و لجن گذاری می بایست به حدی بالا باشید که تعمیرات و نگهداری بلبرینگ ها و پکینگ ها به حداقل رسیده و گرفتگی در نقاط حساس و پر فشار کمپرسور دیده نشود.
-
رقیق شدن روغن در اثر انحلال گاز طبیعی در آن
افزایش فشار گاز خروجی موجب رقیق تر شدن بیشتر روغن و افزایش دمای گاز خروجی موجب کاهش رقیق شدن روغن می شود. روغن مرغوب تر، مقاومت بیشتری به تغییرات گرانروی در شرایط فوق نشان می دهد.
-
اکسیداسیون زود هنکام و مشکل در روانکاری:
کیفیت پایین روغن و عدم توانایی در انتقال حرارت مناسب، باعث افزایش نرخ اکسیداسیون و درنتیجه بالا رفتن عدد اسیدی و آسیب به قسمت های فلزی تجهیز می شود.
-
سایش غیر طبیعی در سیلندرها
مقدار اندک آب و گازهای کندانس شده در اثر فشار بالا، موجب کاهش توانایی روغن در ایجاد لایه محافظ در سطح پیستون شده و به مرور می تواند آسیب های جدی به سیلندر و دیگر اجزای در تماس با آن وارد کند. به طور کلی روغن های کمپرسور CNG از ترکیب روغن های پایه معدنی و افزودنی های مرغوب تولید می شوند تا بتواند با وجود ترکیبات حلال گون موجود در گاز طبیعی مقابله کنند و مانع از آسیب دیدن قسمت های مختلف این تجهیز حساس گردند.
-
عملکرد نامطلوب در سرما:
پمپ پذیری نامناسب در دمای پایین نیز یکی دیگر از دلایل سایش های غیر طبیعی در سیستم می باشد.
-
تبخیر شدید روغن:
میزان تبخیر(هدر رفت) روغن به دلیل شرایط کاری سخت، امری طبیعی است اما میزان آن بسته به کیفیت روغن بسیار متغیر است. برخی روغن ها ممکن است روزانه تا 20 لیتر و برخی دیگر کمتر از 5 لیتر تبخیر شوند.
به منظور عملکرد بهتر کمپرسور گاز طبیعی(CNG)، سرعت تزریق روغن به قسمت های مختلف کمپرسور، بسیار مهم است. علی رغم اینکه عدد دقیق و مشخصی به خوبی نمی توان معرفی کرد اما با محاسبات سر انگشتی جدول شماره 1 ارایه می گردد:
| هر پیستون | 0.7 تا 2.5 لیتر در روز |
| هر نقطه مکش روغن | 0.3 تا 0.5 لیتر در روز |
| هر پکینگ اصلی | 0.5 لیتر در روز |
| هر پکنیگ فرعی(کمکی) | 0.25 لیتر در روز |
جدول شماره 1 : نرخ تزریق روغن به بخش های مختلف کمپرسور گاز طبیعی(CNG)
در نهایت باید گفت کمپرسورهای CNG تجهیزاتی گران قیمت و بسیار حساس هستند و به دلیل استراتژیک بودن کیفیت عملکرد آن ها در کسب و کارهای صاحبان سرمایه می بایست بیش از بیش مورد توجه قرار گیرند.
