روش نگهداری و تعمیرات بر پایه مراقبت وضعیت (CM)
منظور از نگهداری و تعمیرات بر اساس وضعیت (Condition Based Maintenance) عبارت است از به دست آوردن علائم و نشانه هایی از وضعیت سیستم در حالی که ماشین همچنان مشغول کار می باشد تا دستگاه بتواند در یک شرایط ایمنی و اقتصادی ادامه کار دهد یا مورد تعمیر واقع شود.
روش های متعددی برای مراقبت وضعیت(Condition Monitoring) ابداع و متداول شده است از آن جمله :
آنالیز روغن                                   آنالیز ارتعاشات                              آنالیز صوت
روش آنالیز روغن
امروزه تکنیک های آنالیز روغن به عنوان یکی از موثرترین روش های نظارت و کنترل ماشین آلات صنعتی، عمرانی، حمل و نقل و نظامی مورد استفاده واقع می شوند. در واقع به دلیل اینکه روغن در تماس دائم با سطوح قطعات مختلف سیستم قرار دارد، اطلاعات درون سیستم را در خود جمع نموده و از روش انجام آزمایش های متعدد بر روی روغن ، این اطلاعات در اختیار تشکیلات کنترلی و نظارتی ماشین آلات قرار می گیرد. با استمرار این نظارت می توان هرگونه تغییر وضعیت روغن و دستگاه را شناسایی و قبل از پیشرفت و توسعه خرابی و رسیدن به مرحله بحرانی اقدامات پیشگیرانه ای را انجام داد.
نقطه قوت این روش در شناسایی آلودگی، فرسایش و عیب سیستم در مراحل اولیه است. به این تربیب این فرصت به دست خواهد آمد تا اقدامات لازم جهت پیشگیری و یا برنامه ریزی تعمیرات در زمان مناسب صورت پذیرد. همچنین با تجزیه و تحلیل ذرات به دست آمده از روغن، از نظر اندازه، رنگ ، شکل و تراکم، شناسایی نوع و محل عیوب میسر می گردد.
روش فوق یکی از روش های موثر مراقبت وضعیت است که برای کنترل تجهیزات مهم صنعتی همچون توربین های گاز و بخار، کمپرسورها، ترانس ها، موتورها، گیربکس ها، سیستم های هیدرولیک و به طور کلی قسمت هایی که در آن از روغن به عنوان روان کننده، انتقال قدرت و یا عایق استفاده می شود، به کار می رود.
از روش آنالیز روغن می توان علاوه بر شناسایی نوع و کیفیت روغن برای ادامه کار عیوب مختلف همچون خوردگی، مشکلات یاتاقان ها، فرسایش غیرعادی رینگ و پیستون موتورها، فرسایش غیرعادی شافت ها و دنده های گیربکس ها و پمپ های هیدرولیک را نیز شناسایی و نسبت به رفع عوامل آن اقدام نمود.
برخی از مزایای برنامه مراقبت وضعیت ماشین آلات
  • کاهش سطح تعمیرات عمومی و جلوگیری از توسعه خرابی در سیستم
  • کاهش تعداد خرابی های سنگین و پرهزینه
  • کاهش مصرف قطعات مصرفی و قطعات انباری
  • کاهش هزینه سرویس از روش افزایش فاصله زمانی سرویس ها
  • کاهش هزینه های ناشی از توقف دستگاه(عدم تولید)
  • افزایش عمر مفید دستگاه
  • افزایش امکان برنامه ریزی
  • افزایش کارایی ماشین
  • بهبود ایمنی کار دستگاه
  • امکان کنترل کیفیت تعمیرات
  • امکان کنترل کیفی مواد مصرفی همچون روغن ها و فیلترها
  • کنترل فرسایش غیرعادی و کاهش خرابی های زودرس
  • آماده به کار بودن بیشتر ماشین به ویژه در مواقع حساس
بر اساس تحقیقات وسیعی که در برخی از کشورهای صنعتی در این زمنیه به عمل آمده است، می توان گفت با روش اعمال این رویکرد، با یک تقریب قابل قبول، می توان تا 25 درصد در هزینه های مستقیم صرفه جویی نمود.
فهرست